در سومین روز ناآرامیهای عراق و ادامه اعتراضهای مردمی به رغم اعلام ممنوعیت رفت و آمد در بغداد و سه شهر دیگر، سفیر ایران در بغداد به وزارت امور خارجه عراق احضار شد.
ایرج مسجدی اخیرا در گفتگو با تلویزیون دجله، تهدید کرده بود در صورتی که آمریکا به ایران حمله کند، تهران در هر جایی، شامل عراق، به آن واکنش نشان خواهد داد.
گزارش آسوشیتدپرس حاکی از آن است که وزارت امور خارجه عراق به سفیر ایران اعلام کرده که نیروهای آمریکایی به درخواست دولت عراق در این کشور حضور دارند و عراق تبدیل شدن خاک خود به صحنه درگیریهای بینالمللی را نمیپذیرد. در حال حاضر حدود ۵ هزار نیروی آمریکایی در عراق حضور دارند و به نیروهای دولتی در مبارزه با باقی مانده نیروهای داعش کمک میکنند.
در اردیبهشتماه، زمانی که تنشها بین ایران و ایالات متحده به اوج خود رسیده بود، ایالات متحده به کارکنان غیر ضروری خود در سفارتخانه بغداد و کنسولگری اربیل دستور داد از عراق خارج شوند. مقامات جمهوری اسلامی نیز همواره خواستار خروج همه نیروهای آمریکا از منطقه و عراق بودهاند.
ایرج مسجدی، مشاور سابق قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس است که بارها نام او در کنار دیگر فرماندهان ایرانی در جریان اعتراضهای مردمی در عراق در رسانههای این کشور مطرح شده است. پیشتر نام قاسم سلیمانی و همفکران او با بحران سوریه پیونده خورده بود.
این در حالی است که آیتالله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، اخیرا به طور روشن از سپاه خواسته تنها به درون مرزهای ایران اکتفا نکند.
پس از سقوط حکومت صدام حسین، عراق به صحنه رقابت برای نفوذ منطقهای بین ایران، همسایگان عربی و آمریکا تبدیل شد. در طول این سالها جمهوری اسلامی همواره تلاش کرده نفوذ خود را روی دولتهایی که در بغداد بر سر کار میآیند، حفظ کند و به طور همزمان حمایت از گروههای شبهنظامی در این کشور را نیز بر عهده دارد.
حشدالشعبی از جمله گروههایی است که تحت حمایت مستقیم ایران قرار دارد.
در جریان ناآرامیهای عراق که از روز سهشنبه آغاز شده تا کنون بیش از ۳۰ نفر کشته و صدها نفر مجروح شدهاند. معترضان به وضعیت معیشتی، بیکاری، کمبود خدمات اولیه و فساد دولتی اعتراض دارند. کارشناسان فساد در ساختار حکومت عراق را همهگیر توصیف کردهاند و در پلاکاردهایی که مردم به دست دارند نیز نوشته شده، «کافی است». اشارهای به لبریز شدن کاسه صبر مردم از فسادی که با تار و پود دولت آمیخته شده است.
هرچند سابقه این اعتراضها در سالهای گذشته نیز وجود داشته، این بار شعارهای تظاهرکنندگان علیه جمهوری اسلامی با وضوح بیشتری شنیده میشود.
واکنش رسانههای نزدیک به سپاه و مقامات جمهوری اسلامی به اعتراضهای مردمی در عراق، تکرار سناریویی است که همواره در مورد اعتراضهای مردمی در ایران مطرح میشود، دستهای توطئهگر خارجی.
رسانههای نزدیک به جمهوری اسلامی ادعا میکنند عربستان سعودی رهبری ناآرامیهای عراق را بر عهده دارد تا مراسم اربعین که حدود ۱۰ روز دیگر در عراق برگزار میشود را تحت تاثیر قرار داد.
جمهوری اسلامی سالیانه میلیاردها تومان برای اعزام صدها هزار نفر به مراسم اربعین در عراق هزینه میکند. رهبر جمهوری اسلامی در سالهای اخیر تاکید زیادی به حضور ایرانیان در این مراسم در عراق دارد و همواره آن را تشویق میکند.
با این حال تلویزیون دولتی جمهوری اسلامی روز گذشته (پنجشنبه) از بسته شدن مرز خسروی خبر داد و از زائران خواست سفر خود را تا آرامتر شدن شرایط به تعویق بیاندازند.
دولت عادلعبدالمهدی که در سالگرد آغاز به کار خود با اعتراضهای وسیع مواجه شده، هرچند نخستوزیری ایدهآل مقامات تهران نیست و در مواردی با ایران اختلاف نظر دارد، اما برای سرکوب اعتراضها از روشهای مشابه جمهوری اسلامی استفاده میکند.
قطع اینترنت و فیلتر شبکههای اجتماعی و پیام رسان در ترکیب با برخورد خشونتآمیز نیروهای امنیتی.
Kut , Wasit #Iraq live ammunition used against protesters pic.twitter.com/v3TMYmzfDS
— Steven nabil (@thestevennabil) October 3, 2019
گزارشها حاکی از آن است که نیروهای امنیتی علاوه بر گاز اشکآور و گلولههای پلاستیکی و ماشینهای آبپاش، به سوی جمعیت معترض تیراندازی کردهاند.
گزارش آسوشیتدپرس حاکی از آن است که در شامگاه پنجشنبه، هلیکوپترها با ارتفاع کم روی جمعیت معترض در مرکز بغداد به پرواز درآمدند و به سمتآنها گاز آشکآور پرتاب کردند. همچنین صدای شلیک گلوله و تیراندازی نیز به گوش رسیده است.
نخستوزیر عراق در بیانیهای اعلام کرده با معترضان برای مذاکره بر سر پایاندادن به ناآرامیها در تماس بوده و آماده است با نمایندگان آنها ملاقات کرده و خواستههای آنها را بررسی کند.
سازمان ملل نیز خواستار گفتگو بین دولت و معترضان شده است.